TIẾNG CHỬI CỦA CHÍ PHÈO

“Hắn vừa đi vừa chửi. Bao giờ cũng thế, cứ rượu xong là hắn chửi. Bắt đầu là hắn chửi trời. Có hề gì? Trời có của riêng nhà nào? Rồi hắn chửi đời. Thế cũng chẳng sao: đời là tất cả nhưng cũng chẳng là ai. Tức mình, hắn chủi ngay tất cả làng Vũ Đại. Nhưng cả làng Vũ Đại ai cũng tự nhủ: “Chắc nó trừ mình ra”. Không ai lên tiếng cả. Tức thật! Tức thật! Ờ thế này thì tức thật! Tức chết đi được mất! Đã thế, hắn phải chửi cha đứa nào không chửi nhau với hắn, nhưng cũng không ai ra điều. Mẹ kiếp! Thế có phí rượu không? Thế thì có khổ hắn không?…”

PHÂN TÍCH

• Cách vào truyện độc đáo, gây ấn tượng mạnh, đầy kịch tính.
• Diễn biến cuộc đồi bắt đầu khi “sự đã rồi” (không trình bày quá trình sinh ra và lớn lên của Chí), Chí Phèo “khật khưỡng” bước vào tác phẩm trong tình trạng tha hóa cả hình hài lẫn nhân cách

=> phát huy tối đa sở trường đi vào nội tâm nhân vật

=> trình độ nghệ thuật bậc thầy của Nam Cao (trần thuật)

• Vừa đi vừa chửi: Chửi có chủ địch, không vu vơ của 1 kẻ say.
  • Đối tượng chửi: Trời – đất – làng Vũ Đại – người đẻ ra hắn (từ xa tới gấn)
  • Trời => cho Chí cuộc đời => Chí khổ => Chí chửi.
  • Chí sinh ra trong làng Vũ Đại => bị coi như kẻ không mẹ không cha => Chí chửi.
  • Người sinh ra Chí => không dám nuôi Chí => để Chí thành ra nông nỗi này => Chí chửi.
• Ý nghĩa:
  • Chí không say, mà Chí tỉnh táo trong đau khổ cùng cực. Đây là phản ứng của một người đang đau đớn, bất mãn với cuộc đời, ít nhiều ý thức được sự bạc bẽo của cuộc đời, những điều bất hạnh mà ông trời dành cho hắn.
  • Một kẻ cô độc bị ruồng bỏ, chà xéo, xua đuổi. Chí chửi để giao tiếp, chửi để đối thoại với cuộc đời. Nếu có ai đó chửi lại, thì ít ra, họ còn biết đến sự tồn tại của Chí. Nhưng sự thật thì không, cả làng Vũ Đại đều nghĩ “chắc nó chừa mình ra”, chỉ có mấy con chó đáp lại tiếng chửi. Như vậy, Chí đã bị gạt ra khỏi thế giới loài người. Tiếng chửi chính là tiếng nói đau thương của 1 người ý thức được bi kịch của mình: Sống giữa cuộc đời mà bị tước quyền làm người.