SỰ NGHIỆP VĂN HỌC CỦA NGUYỄN ÁI QUỐC
Quan điểm sáng tác: Khái quát: Sinh thời, Bác Hồ chưa bao giờ nhận mình là nhà thơ, muốn cống hiến cả đời cho cách mạng. Tuy nhiên, do những yêu cầu của lịch sử và do bản thân có một tâm hồn tinh tế, nhạy cảm và vốn hiểu biết sâu rộng, tài năng …
- Quan điểm sáng tác:
- Khái quát:
- Sinh thời, Bác Hồ chưa bao giờ nhận mình là nhà thơ, muốn cống hiến cả đời cho cách mạng. Tuy nhiên, do những yêu cầu của lịch sử và do bản thân có một tâm hồn tinh tế, nhạy cảm và vốn hiểu biết sâu rộng, tài năng ngôn ngữ, Bác Hồ đã để lại 1 sự nghiệp đồ sộ, phong phú, nhiều giá trị.
- Xuyên suốt sự nghiệp ấy là quan điểm nghệ thuật vô cùng thống nhất của Hồ Chí Minh.
- Biểu hiện:
- Xác định rất rõ mục đích của sáng tác nghệ thuật: là vũ khí chiến đấu, phục vụ sự nghiệp Cách mạng.
- “Nay ở trong thơ nên có thép/ Nhà thơ cũng phải biết xung phong” (Cảm tưởng đọc “Thiên gia thi”)
=> Mối quan hệ giữa chất thơ và chất thép trong thơ Bác. - “Văn hóa nghệ thuật là một mặt trận, anh chị em là chiến sĩ trên mặt trận ấy.”
- “Nay ở trong thơ nên có thép/ Nhà thơ cũng phải biết xung phong” (Cảm tưởng đọc “Thiên gia thi”)
- Bác đặt ra yêu cầu với văn chương là phải có tính chân thực, hiện thực, tính trong sáng của ngôn ngữ Tiếng Việt, tính dân tộc.
- Viết cho ai, viết để làm gì, viết cái gì, viết như thế nào.
- Xác định rất rõ mục đích của sáng tác nghệ thuật: là vũ khí chiến đấu, phục vụ sự nghiệp Cách mạng.
Kết luận: Quan điểm của Bác => Kim chỉ nam cho văn học Việt Nam suốt 30 năm đánh Pháp, đánh Mỹ. Quan điểm này là sự kế thừa truyền thống của cha ông:
- “Chở bao nhiêu đạo thuyền không khẳm/ Đâm mấy thằng gian bút chẳng tà”. (Nguyễn Đình Chiểu)
- Trong suốt thời kỳ 1945 – 1975, quả thực văn nghệ sĩ đã kế thừa + phát huy quan điểm của Hồ Chí Minh:
“Dùng cán bút làm đòn xoay chế độ/ Mỗi vần thơ bom đạn phá cường quyền”
- Tác phẩm tiêu biểu + Phong cách nghệ thuật
| Thể loại | Tác phẩm tiêu biểu | Phong cách nghệ thuật |
| Văn chính luận |
Tuyên ngôn Độc lập (1945) Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến (1946) Không có gì quý hơn độc lập tự do (1959) |
Mẫu mực, đỉnh cao Có sức thuyết phục về lý Lập luận: logic, chặt chẽ, hùng hồn. Dẫn chứng: chân thực, sinh động, đanh thép Sức hấp dẫn về tình: – Giọng điệu linh hoạt – Ngôn từ: Sử dụng các biện pháp nghệ thuật phù hợp, tạo những câu văn biểu cảm. |
| Truyện + kí |
Đa số được sáng tác trong thời gian Bác ở Pháp (1929 – 1935). – Vi hành – Những trò lố hay là Varen và Phan Bội Châu. |
Tính hiện đại Tính chiến đấu: chủ yếu là dùng ngòi bút trào phúng. |
| Thơ |
2 loại: – Thơ tuyên truyền – Thơ nghệ thuật, trong thời kháng chiến chống Pháp. |
– Thơ tuyên truyền: nôm na, giản dị, dễ thuộc, dễ nhớ. – Thơ nghệ thuật: là sự kết hợp hài hòa giữa chất cổ điển với vẻ đẹp hiện đại. |
TỔNG KẾT:
– Như vậy, với một sự nghiệp đồ sộ, Bác để lại một phong cách nghệ thuật phong phú, đa dạng.
– Tuy nhiên, chúng vẫn có sự thống nhất cao: sự nhất quán về quan điểm sáng tác, sự nhất quán trong xu hướng vận động hướng về sự sống, về ánh sáng tương lai.
