Ý NGHĨA CHI TIẾT NGỌN ĐÈN CON CỦA CHỊ TÝ

1. Ngọn đèn xuất hiện trong tác phẩm (7 lần):

• Quầng sáng thân mật chung quanh ngọn đèn lay động trên chõng hàng của chị Tý.
• Ngọn đèn chỉ chiếu sáng một vùng đất nhỏ, đối lập, tương phản với ánh sáng rực rỡ của con tàu (một thế giới khác).

=> Ngọn đèn gắn với chõng hàng chị Tý là hình ảnh quen thuộc, chân thực và bình dị của cuộc sống đời thường của những người lao động nghèo.

2. Ngọn đèn tô đậm bức tranh phố huyện nghèo khổ, tù đọng cùng những kiếp người nơi đây:

• Ngọn đèn gắn với chõng hàng chị Tý => cuộc sống nghèo khổ, lay lắt, vất vả của mẹ con chị: ngày mò cua bắt tép, tối dọn hàng nước, không kiếm được bao nhiêu.
• Ngọn đèn còn là biểu tượng của những kiếp người tàn khác trong phố huyện: những đứa trẻ con nhà nghèo, chị em Liên, gia đình bác Xẩm, bác Siêu, bà cụ Thi điên.
• Ngọn đèn chỉ chiếu sáng một vùng đất nhỏ giữa không gian bao la đặc màu đen tối => leo lắt, yếu ớt, vô nghĩa với màn đêm => cuộc sống cơ hàn, vất vả nơi phố huyện.

3. Ngọn đèn là biểu tượng cho hy vọng về 1 tương lai tươi sáng, sự không tàn lụi của cuộc đời mà Liên và người dân phố huyện hằng mơ ước.

• Trong sự ngự trị của đêm tối, Thạch Lam vẫn thắp lên cho con người nơi đây chút hy vọng nhỏ nhoi, le lói. Một thứ ánh sáng không đủ để xua tan bóng đêm, nhưng đủ để trở thành một quầng sáng hy vọng được cải thiện cuộc sống của người dân nghèo nơi phố huyện.

4. Ngọn đèn biểu tượng cho vẻ đẹp tâm hồn của con người nơi phố huyện.

• Ngọn đèn leo lắt nhưng vẫn bền bỉ cháy từ lúc chiều tà => đêm khuya => sự kiên trì, chăm chỉ, cần mẫn, chịu thương chịu khó của con người.
• Quầng sáng thân mật => tình làng nghĩa xóm, tình người ấm áp, nghĩa tình của những người cùng cảnh ngộ (họ cùng nhau thao thức chờ tàu đêm qua phố huyện).

5. Đánh giá chung

• Nghệ thuật: là 1 hình ảnh đặc sắc, miêu tả qua cảm nhận của Liên và qua thủ pháp tương phản. Là hình ảnh đa nghĩa, giàu sức gợi, giúp người đọc có khả năng liên tưởng, lay thức tâm hồn, thể hiện đặc điểm phong cách truyện ngắn của Thạch Lam.
• Nội dung: Góp phần làm nổi bật bức tranh phố huyện tĩnh lặng, tăm tối, đượm buồn. Thể hiện tình cảm nhân đạo sâu sắc: cổ vũ, đề cao khát vọng của con người phố huyện, đề cao vẻ đẹp tâm hồn con người và thương xót những kiếp người khổ cực, lầm than.